assó (m.) :mena de nauc pels pòrcs.assobtar / assubtar (v. tr.) :susprene ; corsar / acotir / subtar ; encontrar ; capitar ; preissar ; acometre.assocar (v. tr. e intr.) :acipar ; tustar ; sempegar per las sòlas (fanga, nèu...)Quand la nèu moleja sassoca per las sòlas. associacion :accion o resulta dassociar o de sassociar ; ensemble de personas associadas.«Cultura dòc» es una associacion culturala. Associacion didèas. Associacion esportiva. associar (v. tr.) :far participar ; agropar.associar (s) :sunir per far quicòm ensemble ; viure de dos sens se maridar.Sassocièron per capitar melhor dins la vida. Son associats, pas maridats. associatiu, -iva :quamoda una associacion.Factor associatiu. Memòria associativa. associativitat :t. tecn. de matematicas.assoirar (v. tr.) :repasimar ; assadolar ; embeure.assoirat, -ada :p. p. dassoirar. t.a. çaisús.assolaçar (v. tr.) :apasiar ; recrear ; assolar ; consolar.La poguèri pas assolaçar. assolaçar (s) :sassolar ; se recrear ; se consolar.assolairar (v. tr.) :far un ponde.Lor ostal nòu es pas encara assolairat. assolairat, -ada :pondat, -ada (ostal, cambra...)assolaire, -a :que consola.assolament :consolacion ; rotacion de culturas ; accion despandir pel sòl.Lassolament es la basa de tota cultura intensiva. assolar (v. tr.) :consolar ; apasiar ; tranquillizar.assolar (s) :sapasiar ; se consolar. Finiguèt que sassolèt.assolat, -ada :tranquillizat, -ada ; apasiat, -ada ; totas accepcions çaijós.assolar (v.tr.) :espandir pel sòl ; getar per tèrra ; desquilhar ; espandir las garbas pel sòl ; plantar ; assetar ; assietar ; assetiar ; atassar ; somsir / pompir ; enfonzar ; aficar ; consolidar ; plaçar una pèira ; far las apevasons ; metre en gausida.Assolèron lor ostal sus una ròca maire. assolar (s) :far un depaus.assolelhar (v. tr.) :metre al solelh.assolelhar (s) :se metre al solelh.assolelhada :solelhada ; insolacion.assolelhat, -ada :al solelh.assolidar (v. tr.) :consolidar ; far venir solid ; afortir ; assegurar.assolidar (s) :se rendre compte de ; sassegurar. (R. V, 248)assolidat, -ada :p.p. dassolidar. t.a. dassolidar.assolum :escorrilhas ; fonzalhas.assomada :tabassada.assomadís, -issa :çò quassuca.assomador :aplech per assucar ; mena de ratièira.Lassomador dun boquièr es una maça de fèrre. assomaire, -a :assucaire -a.assomar (v. tr.) :comptar ; resumir ; expausar ; assucar ; aclapar ; abatre ; anujar / embestiar.assomar (s) :sassucar ; sanujar ; sembestiar.assomat, -ada :t. a. dassomar transitiu. (L. 30)Tot assomat : fin finala. assomatge :accion dassucar.assomiejar / assomir (s) :saconsomir ; se sondormir ; sendormir. La mameta ses assomiejada.assomiejat, -ada / assomit, -ida :t. a. de sassomiejar.assomir (v. intr.) :laurar pas prigond.assombrir (v. tr.) :atrumar ; enfoscar / enfosquir ; ennivolar / ennivolir.assombrir (s) :t.a. dassombrir.Lo cèl sassombriguèt subran. La situacion internacionala sassombrís. Dausir aquela novèla sa cara sassombriguèt. assompcion :accion o resulta dassumir, de prene sus se ;enlèvament miraculós ; minora dun sillogisme. Assompcion (l) :lo quinze dagost / Nòstra-Dòna /Nòstra-Dama (l.p.) assonància :repic de vocalas finalas accentuadas.assonant, -a :quassona (que sas sillabas finalas se fan resson) ... Lo meissant temps cal que passe,garda plan dins lo teu còr tot lo vam de ta joinesa que satuda coma un fuòc. Al reveire, camarada, lo bonjorn als Plancadòls ; tant que lo robinet raja beu de vin del barricòt. Trach de Una letra de Breslau, 1941. J.B. assonar (v. tr.) :far repicar de vocalas accentuadas.assopiment :estat duna persona mièg endormida.assopir (v. tr.) :aconsomir ; apasiar.Lo temps assopís la dolor. assopir (s) :saconsomir.assopissent, -a :quicòm quendormís.La television, de còps, es bravament assopissenta. assopit, -ida :aconsomit, -ida.La menina rança es totjorn mai o mens assopida. assopliment :accion o resulta de far venir pus sople.assoplir (v. tr.) :far venir pus sople (t. a.)assoplir (s) :venir pus sople (t. a.)L òme sassoplís pas en venent vièlh ! assordiment :accion dassordir o de sassordir.assordir (v .tr.) :far venir sord / ensordar / eissordar.Assordís los autres de paraulas. assordir (s) :samortir (son, bruch...)assordissent, -a :quassordís. Un bruch assordissent.assorrar / assorrir (v. tr.) :enfonzar dins la sabla ; cargar,alordir amb de sabla ; espandir de linge sus la sabla. assorrar / assorrir (s) :salimenar sus la sabla.Fa bon far de sassorar sus la sabla cauda. assorat, -ada / assorit, -ida :alimenat, -ada sus de sabla.assorir :v. assorar.assortiment :ensemble de causas que fan un tot.assortir (v. tr.) :apariar ; provesir.Una botiga plan assortida. assortir (v. intr.) :sortir al davant de q.q.assortir (s) :sapariar.assortit, -ida :apariat, -ada.Se causiguèt una toalha assortida al tapís. assoscairar (v. tr.) :encontrar o susprene q.q. subran, per linsolentar, lo malmenar o lo rançonar.(R. III, 117)assostadís, -issa :que pòt abrigar ; de bon abrigar.assostaire, -a (adj. e subs.) :que pòt sostar ; que pòt abrigar ;protector, -tritz. Victòr foguèt per ela un àngel assostaire. assostatge :accion o resulta de metre a labric.assostar (v. tr.) :sostar ; defendre ; gandir.assostar (s) :se gandir.assostir (v. tr.) :aclapar. La mòrt de son òme lassostiguèt.assostrar (v. tr.) :apalhar lo bestial ; socupar del bestial.assostrat, -ada :apalhat, -ada (sòl, estable, jaç, jaça...)assoudar / assoldar (v. tr.) :soldar / soldejar (L. 350) / pagar q.q. per lo « crompar ».assoudat, -ada / assoldat, -ada :pagat, -ada. (L. 30 - 350) |