AMPEL- :forma prefixada del grèc ampelòs (vinha)ampelidacèu, -èa :de la natura de la vinha.ampelidacèas (f. pl.) :familha de plantas.ampelita :mena de tèrra negra favorabla a la vinha.AMPELO- :v. AMPEL-ampelofag, -a :quataca la vinha. Insèctes ampelofags.ampelogia :estudi sus la vinha.ampelografia :estudi scientific sus la vinha.ampelopsís (m.) (plt.) :mena dampelidacèa salvatja.ampèr (m.) :unitat de corrent electric.amperatge :intensitat dun corrent electric.amperomètre :aparelh per mesurar lintensitat dun corrent electric.amplament :dun biais avantatjós. v. ample.amplan (m.) :carpan ; emplastre.ample, -a :avantatjós -osa / larg, -a.ample (donar d) :deslargar ; liberar (s. VIII) ; destibar.Donar dample a un aucelon : lo delargar. Dona mai dample a la còrda, ques trop tibada ! amplexicaule, -a :estat dun organ, duna fuèlha quenvolza / quenvolta / quenvolva la camba duna planta.ampliable, -a :que pòt èsser ampliat, -ada / amplificat, -ada.ampliacion :accion o resulta dampliar / damplificar.ampliador, -airitz :quamplia / quamplifica.Aparelh ampliador. Manòbra ampliairitz. ampliar / amplificar :donar una extension pus granda.ampliatiu, -iva :amplificatiu, -iva.amplificacion :accion o resulta damplificar.amplificador, -cairitz :persona o causa quamplifica.amplificatiu, -iva :utilizat, -ada per amplificar.amplifòrme, -a :duna forma pus ampla.Sostenpopas amplifòrme (emborrat) amplitud (f.) :distància entre dos punts extrèms.amploa (f.) :mena de sarda pichonèla (Clupea sprattus)amplor (f.) :estat de çò ample.« ampoa » :v. ampon.ampola (t. a.) :tub de veire longarut plen de medicament ;veire redond de lampa electrica ; flascon longarut e ventrut de lampa electrica ; botiòla de la pèl. Ai trapadas de bravas ampolas als pès. ampolar (v. intr.) :far dampolas de la pèl.ampolar (s) :trapar dampolas de la pèl.ampolat, -ada (pej.) :emfatic, -a.Estil ampolat. Expression ampolada. ampolau (m. e f.) :que sa frucha es en forma dampola ; en forma dampola. Oliu ampolau. Oliva ampolau.ampolós, -osa :botiolat, -ada.ampoleta :ampola pichonèla ; sablièr (mar.) ; mena de planta : (Valerianella olitoria)ampon :fragosta / ase.amponièr (plt.) :asenièr (Rubus idæus)ampulòma :tumor de lampola de Vatèr. (med.)amputacion :accion o resulta damputar.amputar (v. tr.) :separar dels còrs un membre, una partida de membre, un organ.amputat, -ada :separat del còrs ; persona qua perdut un membre. |