|
al / au (art. contr.) :contraccion de « a lo » davant consonanta. Vai-te’n al diable !ala :ala d’aucèl, d’avion, de capèl, de mossa... (t. a.) ;nadarèla de peis ; pala / alibre de ròda idraulica ; rapuga ; renvèrs ; fòra tech / fòratet ; part de filat de pesca ; aurelha de mossa ; caduna de las parts lateralas d’un terren d’espòrt. Esparpalhar sas alas : obrir sas alas. D’un còp d’ala. Prene d’ala : venir pus ausard. Baissar las alas. Jogar a l’ala : jogar suls costats. Batre pas que d’una ala : èsser a mand de morir. alà (adv.) :enlà / ençà / aval / a l’airal ont es el.Demòres pas aicí, vai-te’n alà ! alabarda :arma anciana (sègles XIV a XVII) portada al jorn de uèi pels gardas de Vatican ; mena de peis.alabardièr :soldat armat amb una alabarda.alabardir (v. intr.) :justar / targar (combatre amb una alabarda)alabardir (s’) :s’ azardar ; sautar dins l’aiga al jòc de targa ;se regaudir ; far la pamperrugueta / anar e venir. alabardit, -ida :regaudit, -ida.alabaissat, -ada :moquet, -a (sens figurat).Ne demorèt alabaissat dos o tres jorns.v. bas p. 19. alabast :sarrafust sus un bast de sauma.alabastes :cròcs de fust sus un bast per portar de faisses.alabastre (m.) :mena de pèira blanca de bon trabalhar eque se’n fa de vases e d’autres objèctes. alabatre (v. intr. ) :alatejar.alabatut, -da :qu’a las alas pendentas ; desencorat, -ada.Jòrdi es totjorn alabatut : a pas ges de coratge. alablanc, -a :de las alas blancas.Un aucèl alablanc passava amondaut. v. bas de p. 19. alablau, -ava :de las alas blavas.Un polidonèl anet alablau. v. bas de p. 19. alabran :mena d’aneton salvatge.alabre, -a :golut, -uda / golibaud, -a ; golarut, uda / golaud, -a ; afric, -a ; avid, -a.alabrena :blanda / arpic / salamandra.alabrenat, -ada :moscalhat, -ada ; pigalhat, -ada.Una colòbra alabrenada. Alacant :vila del sud-èst d’Espanha.alacar (v. tr.) :asagar ; banhar ; banholejar.alacar (s’) :se banhar ; se trempar ; se gaulhassar.alacat, -ada :banhat, -ada ; trempat, -ada ; gaulhassat, -ada.alacha :falguièira ; jonc.alachada / alaitada :tetada ; lactacion.alachament :accion de far tetar.alachaire, -a :que far tetar (maire, noirissa, anhelaire, -a)alachar / alaitar (v. tr.) :far tetar.Alachèt totes sos mainatges. alachàs :falguieiràs ; joncàs.alada :còp d’ala ; una volada ; una joanada.Vau far una alada, que lo temps o ditz (que fa pas caud) aladar (v. tr. e intr.) :penjar / clinar sul costat.aladar (s’) :venir pus larg (s’alargar / s’alarguir ; s’envasar)aladèrn (plt.) :negreput (Rhamnus cathartica)aladonc (adv.) :donc / doncas / mentre que.alagar (v. tr.) :volcar (jaire) lo cerealum (vent, pluèja, auratge)L’auratge m’a alagada tota la civada. alaguiar :alassar ; embestiar ; contrariar.alaguiar (s’) :s’alassar ; s’anujar ; s’embestiar...alaguiat, -iada :t. a. d’alaguiar o de s’alaguiar.« alaiar » :v. alaguiar.alairar (v. tr.) :penjar d’un costat (cargament) ; aliechar ; escartar.alairar (s’) :se jaire sul costat, s’aliechar.S’anèt alairar, qu’aviá fòrça fèbre. alairat, -ada :t. a. çaisús.alairon / aliron :diminutiu d’ala ; rapuga. v. aliron.Mesfisatz-vos, qu’ai vist un alairon de verdon ! « alaitar » :v. alachar.alalarg, -a :de las alas largas.Se cargava totjorn un capèl alalarg. v. bas de p. 19. ala longa :mena d’anet (Anas acuta)ton blanc (peis) (Scomber alalonga) |