DICCIONARI GENERAL OCCITAN de Cantalausa

abiaissar (v. tr.) :

far venir adrech ; aplechar quicòm.

abiaissar (s’) :

venir adrech ; metre de biais ; s’aplechar ;
s’acostumar a un novèl anar.
D’ont mai practica e d’ont mai s’abiaissa.

abiaissat, -ada :

adrech, -a.

ABIET- :

forma prefixada del latin abies, -ietis (avet)

abietacèas (f. pl.) :

pinacèas (familha d’unes conifèrs)

abietin, -a :

relatiu, -iva a l’avet.

abietina :

substància rosinosa tirada d’unes conifèrs.

abil, -a :

adrech, -a.

abilament :

d’un biais abil.

abiletat / abilesa :

adreça.

abilhament :

accion d’abilhar (de fornir de vestits) ; biais de s’abilhar ; ensemble dels vestits per s’abilhar ; ensemble de las professions del vestit.
Magasin d’abilhament. Un abilhament curiós.
Las diferentas pèças d’un abilhament.
Lo sindicat de l’abilhament.

abilhar (v. tr.) :

vestir (cargar un abilhament, un vestit a q.q.) ; plan vestir ; corroçar, corroça que corroçaràs.
Aquel vestit t’abilha plan. Lo t’abilhèri quicòm !

abilhar (s’) :

se vestir (cargar sos abilhaments, sos vestits) ; se crompar un vestit. Òm s’abilha cada matin après se lavar.
S’abilha a cò de son vesin qu’es sartre.
S’abilhar d’estiu. S’abilhar de dimenge.

abilhat, -ada :

vestit, -ida. Abilhat de seda : pòrc (l. p.)

abilhatge :

accion o resulta d’abilhar o de s’abilhar.

abilitacion :

aptitud reconeguda oficialament.

abilitar (v.tr.) :

declarar apte, -a per far quicòm. (R. VI, 50)

abilitat, -ada :

reconegut, -uda apte,-a per far quicòm.
Siás pas estat abilitatada per aquò far !

abilhada (l.p.) :

carta de jogar que compòrta una figura.

ab intestat (lat.) :

sens testament. v. p. 20, 2°/ d)
S’es laissat morir ab intestat.

abiogenèsi (f.) :

generacion espontanèa.

abiogenetic, -a :

relatiu, -iva a l’abiogenèsi.

abiòsi (f.) :

suspension aparenta de la vida.

abiotic, -a :

natura de çò que conven pas ges a la vida ; natura d’un factor ecologic independent dels èssers vius.

abiotrofia :

procèssus degeneratiu qu’ataca las cellulas
vivas, mai que mai las del sistèma nerviós.

abiotrofic, -a :

relatiu, -iva a l’abiotrofia.
Malautiás abiotroficas.

abís / abisme :

gofre (traucàs) d’una prigondor insondabla ; tot çò que divisa o separa ; desastre ; mistèri ; potz (s.f.)
Los abisses (abismes) marins.
I a un abisme entre doas generacions.
Se tròba al fons de l’abisme.
Lo còr de l’òme es un abisme.
Aquel òme es un abisme de sciéncia.

« abispar » :

v. avispar.

abissal, -a :

relatiu, -iva a un abís (abisme).
Prigondors abissalas : de 800 a 10 000 mètres.

abissar / abismar (v. tr.) :

abasimar (englotir dins las aigas)

abissar / abismar (s’) :

s’englotir dins las aigas.
Lo naviri s’abismèt dins un pas res.

abit :

vestit.

abitable, -a :

que i se pòt abitar. Airal abitable.

abitacion / abitacle :

airal que l’òm i abita.

abitador, -airitz :

persona qu’abita, que demòra endacòm.
Las abitairises del vilatge foguèron convocadas.

abitaire, -a / abitant, -a :

persona qu’abita endacòm.

abitant, -a :

persona que viu abitualament endacòm.

abitar (v. tr. o intr.) :

demorar / estar / estatjar / repairar (viure endacòm / demorar endacòm).
Abiti dins un ostalon d’un vilatjon de Roergue.
L’estrambòrd abita son còr (s.f.)

abitarèla (arc.) :

aubèrja ; ostelariá ; relais.

abitatge :

residéncia.

abitual, -a :

que se fa per abitud ; vengut, -uda abitud.
Las conversacions abitualas de cada jorn.
Es una expression abituala de son parlar.

abitualament :

d’abitud (d’un biais abitual) ; de costuma.

abituar (v. tr.) :

acostumar (far prene una abitud).
Es estat abituat a èsser pas lord.

abituar (s’) :

s’acostumar (prene una abitud).
S’es abituat per fòrça a parlar francés.

abituat, -ada :

acostumat, -ada.

abitud :

costuma, disposicion aquerida per la repeticion d’un
meteis acte. A presa l’abitud de se levar matin.

abitud (d’) (loc. adv.) :

abitualament ; de costuma.

Augmentez votre trafic avec Banchange